Ze zitten in totaal ongeveer tweehonderd dagen per jaar op school, wat overeenkomt met bijna een volledig jaar binnen in een klaslokaal1. De vraag is dus hoe we die klaslokalen zo kunnen ontwerpen dat ze gezonder worden en de leerprestaties beter ondersteunen.
Deze vraag is actueler dan ooit. Europa en het Verenigd Koninkrijk zullen binnenkort een piek zien in het bouwen en renoveren van scholen die we sinds de jaren zeventig niet meer hebben meegemaakt. Dit is een geweldige kans voor zowel architecten als onderwijzers om te evalueren hoe een school eruit zou moeten zien en hoe de fysieke omgeving zo ontworpen kan worden dat deze het leerproces van leerlingen ondersteunt.
Nieuw onderzoek
Uit recent onderzoek, uitgevoerd door professor Peter Barrett en zijn team van schoolontwerpdeskundigen aan de universiteit van Salford (Verenigd Koninkrijk), blijkt dat basisschoolleerlingen beter presteren op het gebied van lezen, schrijven en rekenen als hun school goed ontworpen is.
Dit baanbrekende onderzoek, het HEAD-project (Holistic Evidence and Design)2, toonde aan dat de verschillen in de fysieke kenmerken van klaslokalen een verklaring bieden voor 16% van het verschil in ontwikkeling. 3.766 leerlingen deden een jaar lang mee aan het onderzoek. Simpel gezegd: een beter klaslokaal leidt tot betere leerprestaties.
Essentiële ontwerpelementen
De bevindingen van het HEAD-onderzoek tonen aan dat bepaalde ontwerpelementen van wezenlijk belang zijn om het leervermogen in het klaslokaal te verbeteren. Deze elementen zijn:
- Daglicht
- Binnenluchtkwaliteit
- Akoestische omgeving
- Temperatuur
- Ontwerp van het klaslokaal
- Stimulans
Dit is de eerste keer dat er een duidelijk bewijs is welk effect het ontwerp van een leerruimte heeft op de gebruikers ervan, in een levensechte situatie. In het verleden werden specifieke aspecten als luchtkwaliteit onderzocht, maar hoe het allemaal samenkomt voor echte mensen in echte ruimtes werd tot nu toe alleen gebaseerd op vermoedens en wensdenken.
Drie jaar lang hebben de onderzoekers van het HEAD-project gedetailleerd onderzoek gedaan in 153 klaslokalen op 27 verschillende scholen. Daarnaast verzamelden ze de leerprestaties van de leerlingen die gebruik maakten van die klaslokalen.
Het belang van zintuiglijke factoren
Het onderzoek hield rekening met een groot aantal zintuiglijke factoren. Het maakte gebruik van multi-level statistische modellen om de effecten van het klaslokaalontwerp te isoleren van andere factoren, zoals de leerlingen en leraren zelf.
Zoals de onderzoekers opmerkten in het rapport: ‘Verrassend genoeg blijken algemene factoren, zoals grootte, navigatieroutes, speciale inrichting en speelmogelijkheden bij lange na niet zo belangrijk als het ontwerp van de afzonderlijke klaslokalen. De boodschap is dat goed ontworpen klaslokalen het allerbelangrijkst zijn.’
In ons e-boek “Gezondere scholen bouwen: zes manieren om onze kinderen beter te laten leren”, vindt u praktische richtlijnen hoe u de bevindingen van het HEAD-onderzoek kunt toepassen op uw volgende schoolproject.
Als u deze richtlijnen leest, bedenkt u dan eens hoe deze ontwerpprincipes (voor optimale leerresultaten) ook kunnen worden toegepast op andere soorten gebouwen. Zo creëren we bijvoorbeeld betere ziekenhuizen, kantoren, woonruimtes, enz.
Bronnen
- SINPHONIE final report
- Clever Classrooms – Summary Report of the HEAD Project
.svg)
